DISERTAZIOA - PLATON

"Adiskide maitea, berriro ahaztu duzu - esan nuen- legeari ez zaiola interesatzen egundoko zoriontasunaz gozatzen duen gizatalderik egotea; osterantzean, hiri osoan zoriona zabaltzen ahaleginduko da, eta konbentzituta edo behartuta hirikideen artean bizikidetasuna ere sartzen, bakoitzak taldearen mesedetan eman ditzakeen laguntzak emanaraziz. Legeak berak tankerako gizon- emakumeak hezten ditu, ez baina, norberak nahi duen eran jarduteko, baizik eta estatuaren batasuna lortzeko asmotan". DISERTAZIOA Sokratesen kondenak eta Atenaseko dekadentziak Platon hunkitu zuen eta beraz, bere pentsamendu filosofikoa eratzen hasi zen. Sokratesekin izandako elkarrizketak Errepublika liburuetan idatzi zituen. Errepublikaren pasarte honetan Platonek adierazten du zoriontasuna herriarena izan behar dela, eta ez norbanakoarena.Horretarako, giza talde bakoitzak bere zereginak bete behar ditu. Platonek dio gizabanakoen artean naturaz edo biologikoki desberdinak garela eta, beraz, desberdin jokatzen dugula. Horregatikaristokrazia proposatzen du. Horretarako hiru gizarte talde bereizten ditu; bere ustezezinbestekoa den modeloa, zoriontasun totala lortzeko. Arima motaren arabera, hiru bertute oinarritzat hartuz sailkatzen du gizarte osoa: neurritasuna, sendotasuna eta zuhurtasuna. Aipatutako lehenengo bertutea, herri xumeari deritzo; estatuaren oinarria sortu behar dutenek, produktugileak dira. Bigarrena, zaindari eta soldaduei egiten dio errefentzia; Polis-a defendatu behar dutenek. Azkenik, bere antropologia erabiltzen du politika sistema aurkezteko, zuhurtasuna duten horiek,gobernariak edo filosofoak, gobernatu behar dute, ideien mundua ezagutzen duten bakarrak direlako. Azkenengo bi hauek jabetza pribaturik gabekoak izango dira, ustelkeria saihesteko. Familia arazo bat ez izateko estatuak antolatuko lituzke. Izandako semeak estatuak hezituko lituzke, adibidez. Ideologia honen kontra , beste batzuen artean, sofistak dauzkagu. Sofisten ustetan, demokrazia da sistema politikorik onena. Erabilgarritasuna pertsona bakoitzaren ekintzen eta moralaren irizpidea da. Gainera adierazten dute, gizabanakoa soilik existitzen dela eta hauek iritzia zutela, ezagutza erlatiboa delako. Horrela edozeinek izan daiteke egiaren irakasle. Sofistek pentsatzen dute, egia ezagutzea ezinezkoa dela, gizabanakoak erabat seguru ezin direlako egon. Beraz, giza arrazoiak ezaguera edo egi unibertsal eta objektiboa eskaintzeko gaitasunik ez du. Gaur egun, Espainian demokrazia dagoela esaten da, beraz edozeinek goberna dezake gure estatua herritarrek hautatzen baldin badute. Nire ustez, ez da politika sistemarik onena. Ez dakit zein izango litzateke sistemarik onena, baina badakit hau ez dela nire gustukoa. Herritarrak erabakitzen dute nork gobernatu behar duen, baina ideiak manipulatu egiten dituzte jendeari iruzur egiteko eta ustelkeria askotan azaltzen da. Ona da nire ustez, Platonek ustelkeria saihesteko azaltzen duen planteamendua. Baina ez nago ados gizartea hirutan sailkatzearekin, aski atzerakoia baita.